Παρασκευή 1 Μαΐου 2015

Η Πρωτομαγιά μέσα από δέκα έργα τέχνης


Πηγή: tospirto.net






































Λήδα Πιμπλή


Η Εργατική Πρωτομαγιά σε λέξεις, νότες και εικόνες.

Η Εργατική Πρωτομαγιά και τα ιστορικά γεγονότα που συνέπεσαν με αυτή την ημερομηνία υπήρξαν η αφορμή για τη δημιουργία έργων τέχνης, συχνά προπαγανδιστικού χαρακτήρα. Κάποια από αυτά, αφού εξυπηρέτησαν τον σκοπό τους, ξεχάστηκαν διότι η καλλιτεχνική αξία τους ήταν ελάχιστη, κάποια περιμένουν στα συρτάρια για να ανακαλυφθούν εκ νέου και κάποια άλλα συνεχίζουν να συγκινούν με τη δύναμη και την πρωτοτυπία τους. Επιλέξαμε μερικά από αυτά και τα καταθέτουμε.

1. «Επιτάφιος», Γιάννης Ρίτσος. Τα γεγονότα που ενέπνευσαν τον ποιητή για να συνθέσει τον επιτάφιο θρήνο της μητέρας του απεργού καπνεργάτη Τάσου Τούση συνέβησαν στις 9 Μαΐου του 1936 όταν δυνάμεις της χωροφυλακής άνοιξαν πυρ εναντίον των συγκεντρωμένων διαδηλωτών σκοτώνοντας δώδεκα και τραυματίζοντας εκατοντάδες. Παρόλα αυτά το έργο –και η μελοποίηση του από τον Μίκη Θεοδωράκη- είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Πρωτομαγιά.

2. «May day», από τη συλλογή διηγημάτων «Tales of the jazz age» του Σκοτ Φιτζέραλντ. Εμπνευσμένο από τα επεισόδια που συντάραξαν το Κλίβελαντ την Πρωτομαγιά του 1919, το διήγημα του Φιτζέραλντ εστιάζει σε μια παρέα νεαρών απόφοιτων του Γέιλ οι οποίοι παρατηρούν τα γεγονότα με τον κυνισμό και την αδιαφορία που χαρακτηρίζουν τους γνωστότερους ήρωες του συγγραφέα.

3. «Into the streets May first» του Άαρον Κόπλαντ. Το τραγούδι γράφτηκε το 1935 όμως ο συνθέτης του, ο πιο Αμερικανός από τους Αμερικανούς συνθέτες του 20ού αιώνα, κλήθηκε να απολογηθεί γι’ αυτό το 1953. Οι «κακοί» της ιστορίας ήταν φυσικά τα μέλη της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Ενεργειών της οποίας προέδρευε ο γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθι που καταλόγισαν στον Κόπλαντ συμμετοχή σε 27 (!) κομμουνιστικές οργανώσεις.

4. Συμφωνία Νο 3 «Η πρώτη του Μάη» του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λένινγκραντ το 1930 και εκφράζει σύμφωνα με τον δημιουργό της το πνεύμα της ειρηνικής ανοικοδόμησης μετά από την επιτυχή έκβαση της επανάστασης.

5. Αφίσα για την εργατική Πρωτομαγιά του Ντμίτρι Μουρ. Η αφίσα είναι του 1920 και αποτελεί έργο ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σοβιετικής γραφιστικής τέχνης.





6. Αφίσα για την εργατική Πρωτομαγιά του Γιάκοβ Γκούμνινερ. Η συγκεκριμένη αφίσα, έργο του 1928, είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά διαμαντάκια του κονστρουκτιβισμού.



7. «Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς» του Κούζμα Πέτροφ-Βόντκιν. Δεν είναι από τα πλέον αντιπροσωπευτικά έργα του σημαντικού ζωγράφου όμως αξίζει να το γνωρίσετε. Αποτελεί μέρος της συλλογής της φημισμένης Πινακοθήκης Τρετιάκοφ.



8. Η Πρωτομαγιά του 1968 στην Πράγα με τον φακό του Γιόζεφ Κουντέλκα. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας της Τσεχοσλοβακίας συμμετέχουν χωρίς ενθουσιασμό στον εορτασμό της εργατικής πρωτομαγιάς –η ανησυχία τους για την αντίδραση των Σοβιετικών στις μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης θα αποδειχθεί δικαιολογημένη λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του ’68, όταν τα σοβιετικά τανκς θα εισβάλουν στην Πράγα. Ο Γιόζεφ Κουντέλκα θα αναγκαστεί και ο ίδιος να εγκαταλείψει τη χώρα του δύο χρόνια αργότερα.



9. «Dialogo», Βιρτζίνιο Φεράρι. Μπορεί τα έργα του να κοσμούν δημόσιους χώρους στις ΗΠΑ και στην Ιταλία, μπορεί να έχει τιμηθεί με ένα σωρό βραβεία, όμως ο Βιρτζίνιο Φεράρι οφείλει τη φήμη του σε ένα και μόνο έργο: Το γνωστό «Dialogo» το οποίο δεσπόζει στους κήπους του Πανεπιστημίου του Σικάγο από το 1973. Ο λόγος; Το γλυπτό είναι έτσι τοποθετημένο ώστε κάθε χρόνο την Πρωτομαγιά η σκιά του να διαγράφει το σχήμα του σφυροδρέπανου. Όπως είναι φυσικό το σημείο αποτελεί πόλο έλξης για αργόσχολους και περίεργους που μαζεύονται κάθε χρόνο για να παρατηρήσουν το φαινόμενο.



10. Ένα στεφάνι για την πρωτομαγιά του 1895, αφιερωμένο στους εργάτες από τον Ουόλτερ Κρέιν. Ο μέγιστος Άγγλος εικονογράφος του τελευταίου μισού του 19ου αιώνα, όταν δεν επιδιδόταν στην εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, αφιέρωνε την τέχνη του στην εργατική τάξη.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου